کد مطلب:28973 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

شك چگونه و تا چه حدي مي تواند مفيد و علم زا باشد؟

قبل از هر چيز، لازم است اين نكته را يادآور شويم كه «شك و ترديد مقدمه اي براي رشد و كمال فكري است». بنابراين از بروز آن نبايد نگران بود. شك و ترديد انگيزه اي است كه موجب تلاش فكري مي شود و آدمي را از نقاط تاريك، به وادي نور و روشنايي سوق مي دهد. پس بايد از اين انگيزه استقبال كرد و در جست وجوي راه كارهاي مناسب جهت حل مشكلات بود. البته اگر آدمي تسليم ترديدها بشود و براي رسيدن به حقيقت تلاش نكند، بديهي است كه در گرداب اوهام و ترديدهاي خويش غرق خواهد شد. بنابراين از بروز اين حالت - كه تقريباً مسأله اي متناسب با سن شما است - نگران نباشيد و با برنامه اي منظم و حساب شده، به رفع ترديدها و كشف حقيقت بپردازيد. ريشه اضطراب و دلتنگي شما را نيز بايد در همين حيطه بايد جست و جو كرد. مي دانيد كه فطرت آدمي حقيقت طلب است و تا آن را نيابد، آرام نمي گيرد. به گفته مولوي : {Sكز نيستان تا مرا ببريده اند# از نفيرم مرد و زن ناليده اندS} {Sسينه خواهم شرحه شرحه از فراق # تا بگويم شرح درد اشتياق S} {Sهر كسي كو دور ماند از اصل خويش # باز جويد روزگار وصل خويش S} آدمي آن روز آرام مي گيرد كه جرعه اي از زلال حقيقت بچشد و حلاوت آن را در دل خويش احساس كند. حال چگونه بايد حركت كرد تا اين ترديدها برطرف شده و جاي خود را به اطمينان بدهد. به گفته بزرگان براي كشف حقيقت و وصول به آن، دو كار لازم است: 1- سير فكري و عقلاني 2- تهذيب نفس و صفاي باطن در مقوله اول بايد به تفكر منظم و مطالعه مناسب روي آورد. شما بهتر است دفتري را به مجموعه عقايد خود اختصاص داده و هر فصل را پس از تحقيق و تأمل و نتيجه گيري، به اتمام رسانده و به فصل ديگر بپردازيد. از هر كجا كه مي خواهيد شروع كنيد، ولي بهترين شروع از خدا است و خوب است بدانيد مبدأ حركت تمامي انديشمندان و محققان شك است و كساني به يقين رسيده اند كه شك كرده اند. شك بسيار خوب است اما همين شك بايد در درون خودش عنصر اعتماد را به همراه داشته باشد و اگر اعتماد به نفي يا اثبات فرضيه موجود نباشد تبديل به توهماتي خطرناك مي شود به همين جهت انديشمندان در كنار شكهاي خود عنصر تلاش و اعتماد را به همراه دارند و همين اعتماد است كه آنها را به يقين مي رساند و مهم اين است كه شك زايل شود و از بين برود خواه در جهت مثبت خواه جهت منفي به قول شهيد مطهري: «شك گذرگاه خوبي است اما ايستگاه خطرناكي است».